Uśmiechnięta Depresja - Objawy i Leczenie, Terapia

Uśmiechnięta depresja  (ang. smilling depression) to zaburzenie z obszaru zaburzeń afektywnych, dość trudne do zdiagnozowania. Charakteryzuje się tym, że w niczym nie przypomina depresji w klasycznym, klinicznym rozumieniu. Bardzo często osoby, które cierpią na to zaburzenie, w ogóle nie zdają sobie sprawy z tego, że mają problemy. Określenie "uśmiechnięta depresja" może być pewnego rodzaju złagodzeniem problemu, podobnie jak to, co widoczne jest na zewnątrz u tych pacjentów. Osoby z uśmiechniętą depresją pokazują się innym ludziom jako szczęśliwe, dosłownie uśmiechnięte, podczas gdy wewnątrz cierpią z powodu objawów depresyjnych. Nie zawsze jest to uświadomione, stąd uśmiechnięta depresja nie jest tak oczywista do zdiagnozowania.

Objawy Wewnętrzne

• smutek,
• lęk,
• strach,
• gniew,
• przemęczenie,
• drażliwość,
• poczucie beznadziei,
• rozpacz,
• problemy ze snem,
• anhedonia (trudności w przeżywaniu przyjemności lub zupełny brak),
• spadek libido, 
• ataki paniki,
• niska zamoocena,
• myśli samobójcze.

Objaw Zewnętrzny Depresji - Uśmiech

Jednak najbardziej widocznym objawem jest uśmiech. Osoby z uśmiechniętą depresją uśmiechają się w sposób mechaniczny, nienaturalny, nieadekwatny. Uśmiech pojawia się u pacjentów w następujących sytuacjach gdy:

• mają miejsce rozmowy o przykrych doświadczeniach, 
• w niedalekiej przeszłości wydarzyło się coś trudnego, co w naturalny sposób może wywoływać przygnębienie (postawa związana z zaprzeczaniem, tzw. "ja sobie poradzę, nie jest źle, wszystko w porządku"),
• biorą na siebie nadmiar obowiązków, który obiektywnie jest przeciążający,
• zgadzają się na czyjeś warunki, spełniają oczekiwania innych,
• prezentują postawę uległo-otwartą wobec ludzi (nie sprawiają problemów, z uśmiechem przyjmują krytykę, kolejne wyzwania, pozwalają na przekraczanie swoich granic),
• mamy do czynienia z osobami, które są "duszami towarzystwa", zaangażowanymi społecznie, którzy nie sprawiają wrażenia przygnębionych.

Uśmiech przykrywa prawdziwe uczucia, które są nieuświadomione lub osoba nie ma odwagi ich ujawnić (np. złość, żal, niezadowolenie, poczucie krzywdy, słabości).

Perfekcjonizm a Depresja

Osoby ze znacznym poziomem perfekcjonizmu są bardziej narażone na występowanie depresji, najczęściej połączonej z poczuciem winy spowodowanym tym, że powinny czuć się szczęśliwe, ponieważ realizują (lub zrealizowały) swoje plany, marzenia. Te osoby wiedzą, że na zewnątrz przybierają maskę uśmiechu i pokazują się innym od tej pozytywnej, szczęśliwej strony, a w środku doświadczają pustki, silnej samokrytyki i niepewności.

Ryzyko Samobójstwa

W opisywanym typie depresji ryzyko samobójstwa jest o wiele wyższe, ponieważ pacjent ma wystarczająco siły i energii, aby targnąć się na swoje życie. W klasycznej depresji mamy do czynienia ze spowolnieniem, brakiem energii i sił do codziennego funkcjonowania, czy też do planowania i realizacji suicydalnych myśli (chociaż nie można tego wykluczyć). Ponadto w klasycznej depresji od razu widoczna jest niepokojąca zmiana zachowania (osoba dotąd pogodna, staje się przygnębiona), co pomaga otoczeniu w porę zareagować.

Uśmiechnięta Depresja Leczenie - Psychoterapia

Uśmiechnięta depresja to jedna z form zaburzeń depresyjnych, zatem jej leczenie przebiega podobnie, jak w innych - poprzez zastosowanie farmakoterapii i psychoterapii. Trudnością w pomocy tym pacjentom może być istniejący silny mechanizm zaprzeczenia. Osoby z uśmiechniętą depresją mogą nie zdawać sobie sprawy z powagi problemu, stąd często nie podejmują leczenia, ponieważ w codziennym życiu dobrze sobie radzą. Poza tym, osoby pogodne, otwarte, rzadko wzbudzają większych wątpliwości pod względem poważniejszych problemów, a opinia z zewnątrz może działać jako silne wzmocnienie uśmiechniętej postawy oraz stanowić potwierdzenie, że wszystko jest w porządku. Żadnej formy depresji nie można bagatelizować, stąd jakiekolwiek wątpliwości warto od razu skonsultować ze specjalistą.